Brun Julian

Urodzony w 1886 r. w Warszawie, polski i sowiecki dziennikarz i krytyk literacki.

Już w 1905 r. związany z Socjaldemokracją Królestwa Polskiego i Litwy.

Od 1919 r. Brun należał do Komunistycznej Partii Polski, a potem do Komunistycznej Partii Zachodniej Białorusi. W 1920 r. tak „bronił” Polski przed najazdem bolszewickim: Jedynie my, komuniści, możemy dziś w Polsce z podniesioną głową wspominać w całej prawdzie wobec mas ludowych Polski rok 1920. Jedynie my, komuniści, broniliśmy w r. 1920 sprawy ludu pracującego Polski (…). Jedynie nasi polegli – bojownicy Czerwonej Armii i bojownicy Polskiej Republiki Socjalistycznej pomordowani przez sądy doraźne burżuazji i bez sądu – padli za sprawę ludu pracującego Polski.

W 1925 r. za antypolską działalność komunistyczną sąd II Rzeczypospolitej skazał go na 8 lat więzienia. Jednak już rok później zwolniony i wymieniony na polskich patriotów więzionych w ZSRS. Wyjechał do Moskwy, skąd jako korespondent sowieckiej agencji prasowej – TASS, jeździł m.in. do Paryża i Wiednia.

Jeszcze podczas uwięzienia na Rakowieckiej napisał rozprawę literacką Stefana Żeromskiego tragedia pomyłek, która opublikowana na łamach pisma „Skamander”, stała się swego rodzaju literackim manifestem „polskich” komunistów.

W 1931 r. pisał: Zjednoczenie rozdartych przez imperializm polski ziem Białorusi i Ukrainy w jedną republikę radziecką przez połączenie UZ i BZ [Ukrainy Zachodniej i Białorusi Zachodniej] z USRR i BSRR [Ukraińską Socjalistyczną Republiką Radziecką i Białoruską Socjalistyczną Republiką Radziecką, częściami Związku Radzieckiego] jest nadal naszym programowym żądaniem, jest jedynie słusznym proletariackim zastosowaniem zasady samookreślenia aż do oderwania [od Polski] w stosunku do UZ i BZ. Nadal będziemy propagować takie rozwiązanie, jako jedynie całkowite rozwiązanie kwestii narodowej, jedynie rzeczywiste wyzwolenie narodowe.

Brun dążył do pozbawienia Polski niepodległości i wcielenia jej do sowieckiego imperium. W 1934 r. pisał: Polska faszystowska jest najistotniejszym ogniwem frontu antyradzieckiego. Polityka zagraniczna Polski faszystowskiej od początku jej istnienia ma jeden cel: wojnę przeciw ZSRR. Militaryzm polski, polska armia burżuazyjna jest budowana, tresowana i zbrojona za krwawe grosze wyciskane z mas pracujących dla jednego celu: wojny przeciw ZSRR. (…) Jeśli zwycięska rewolucja proletariacka nie chwyci za gardło burżuazji polskiej, zanim ona urzeczywistni swoje krwawe plany, bądźmy gotowi do przeciwstawienia jej wewnątrz kraju rewolucyjnego frontu walki o polski Październik, o polską Republikę Socjalistyczną.

W 1935 r. Brun napisał: „Związek Radziecki jest związkiem dobrowolnym, a już to znaczy, że Polska Radziecka, gdyby była powstała w r. 1920 i kiedy powstanie w przyszłości, wcale nie „musi” wejść do tego Związku, lecz ułoży sobie swój stosunek doń tak, jak będą chciały zwycięskie i wszechwładne w Polsce po zwycięstwie nad burżuazją masy pracujące. To jest pewne, że Polska Radziecka nie będzie zmuszać żadnego z narodów, dzisiaj podbitych i ujarzmionych przez imperializm polski, do jedności państwowej z narodem polskim” Dowodem ma być przywoływana przez Bruna wojna polsko-bolszewicka: Rząd radziecki w r. 1920 nie myślał ani przez chwilę o „wcieleniu” Polski do federacji radzieckiej. (…) żadnego zagrożenia niepodległości narodu polskiego w wojnie 1920 r. nie było. Do końca życia (zm. 28 kwietnia 1942 r. w Saratowie), twierdził, że ZSRS to „jedyna ojczyzna robotników i chłopów całego świata”. Od lat jest patronem stołecznej ulicy łączącej Aleję Niepodległości z ulicą Rakowiecką.

Siostra Juliana Bruna – Helena Bobińska, to sowiecka powieściopisarka. Uczestniczyła w rewolucji 1905 i 1917 r. Aż do 1945 r. pozostawała w Związku Sowieckim (pisała do tamtejszych pism, w tym polskojęzycznych, należała do Związku Pisarzy Radzieckich), potem przeniosła się do Polski. Jest autorką hagiograficznej powieści o młodości Stalina pt. Soso.

Mąż Heleny, Stanisław Feliks Bobiński, też był komunistycznym działaczem i pisarzem. W 1920 r. należał do Tymczasowego Komitetu Rewolucyjnego Polski. Skazany i rozstrzelany w Moskwie w 1937 r. jako polski szpieg, zrehabilitowany w 1955 r.

Siostrzenicą Bruna była Celina Budzyńska, komunistyczna działaczka młodzieżowa, członkini Polskiej Partii Robotniczej i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, poseł na Sejm w czasach stalinowskich. Potem współpracowała z Komitetem Obrony Robotników i Solidarnością. Jej mężowie też byli komunistami.

Z kolei Juliana Bruna – Stefania, była siostrą Józefa Unszlichta, uczestnika rewolucji październikowej, współorganizatora NKWD i Armii Czerwonej. W wojnie polsko-bolszewickiej Unszlicht walczył po stronie bolszewików, należał do Tymczasowego Komitetu Rewolucyjnego w Białymstoku. Stracony również w okresie tzw. wielkiej czystki.

Stanisław Płużański