Kaskiewicz Jerzy

Urodzony w 1923 r. we wsi Lesiszcze na Wołyniu, major UB.

Od sierpnia 1944 r. funkcjonariusz Komendy Wojewódzkiej MO w Białymstoku, w grudniu tego roku przeniesiony do Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Białymstoku, a wkrótce do PUBP w Sieradzu. We wrześniu 1945 r. trafił do centrali Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie. W tym samym roku ukończył Centralną Szkołę MBP w Łodzi. W więzieniu przy ul. Rakowieckiej pracował najpierw jako młodszy oficer śledczy, od 1947 r. oficer śledczy, a od 1949 r. starszy oficer śledczy Departamentu Śledczego MBP. W latach 1951–1954 kierownik sekcji Departamentu X MBP. Miał opinię jednego z najokrutniejszych śledczych. Rozpracowywał wielu członków podziemia, w większości członków Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. Znęcał się m.in. nad Kazimierzem Moczarskim (dziennikarzem, żołnierzem AK, szefem Biura Informacji i Propagandy ZWZ-AK; autorem książki Rozmowy z katem, będącej relacją ze wspólnego pobytu w więzieniu z generałem SS Jürgenem Stroopem) i Hieronimem Dekutowskim (dowódcą zgrupowania partyzanckiego z Lubelszczyzny), stosując bicie, kopanie, przypalanie, miażdżenie palców.

To on prowadził pierwsze przesłuchania grupy Witolda Pileckiego i wnosił o zastosowanie tymczasowego aresztowania, do czego „przychylił się” zastępca naczelnego prokuratora wojskowego do spraw szczególnych – ppłk Henryk (Hersz) Podlaski. Ten sam Kaskiewicz wydał postanowienie o wszczęciu śledztwa przeciwko Pileckiemu i pozostałym członkom grupy na podstawie art. 7 dekretu z 13 czerwca 1946 r. o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy państwa – szpiegostwo.

Na fali tzw. „odwilży” 13 lipca 1955 r. dyscyplinarnie zwolniony z bezpieki i aresztowany. 2 stycznia 1956 r. skazany przez Sąd Wojewódzki dla m.st. Warszawy na 4 lata więzienia (na mocy amnestii z listopada 1956 r. karę obniżono mu do 2 lat i 8 miesięcy) za to, że „w okresie 1948–1953 w Warszawie jako oficer śledczy b. Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, przekraczając swą władzę, stosował wobec tymczasowo aresztowanych przymus fizyczny, polegający na biciu aresztowanych, bezzasadnym osadzaniu w karcerze, poniewieraniu ich godności osobistej, poprzez co działał na szkodę interesu publicznego”. W związku z popełnionymi przestępstwami 17 października 1959 r. zdegradowany.

Przez lata mieszkał w Warszawie przy ul. Spacerowej. W III RP przez nikogo nie ścigany za swoje liczne zbrodnie, zmarł w 1999 r. Pochowany na Cmentarzu Komunalnym Północnym w Warszawie.

Stanisław Płużański

zobacz też: Witold Pilecki; Hieronim Dekutowski