Lityński Maksymilian

Właściwie Maks Lifsches, urodzony w 1907 r. w Peczeniżynie (powiat kołomyjski), podpułkownik, zastępca Naczelnego Prokuratora Wojskowego.

Syn Adama i Anny z Hesselów. W 1928 r. odbył służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy w Berezie Kartuskiej. W 1933 r. skończył prawo na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. W 1939 r. na tej samem uczelni uzyskał stopień doktora praw. W latach 1933–1939 aplikant adwokacki. W 1939 r. złożył egzamin przed Okręgową Radą Adwokacką we Lwowie. Uczestnik kampanii wrześniowej, 17 września razem ze swoją jednostką przekroczył granicę Rumunii. Internowany, uciekł z obozu. W Czerniowcach został inspektorem obcojęzycznej literatury w Obwodowym Urzędzie do spraw Literatury i Wydawnictw. Utrzymywał się z pracy chałupniczej. Do grudnia 1944 r. pracował w Banku Państwowym ZSRR w Stanisławowie, po czym repatriował się z rodziną do Przemyśla.

W LWP od lutego 1945 r., od razu w organach prokuratury wojskowej, m.in. jako oficer śledczy Wojskowej Prokuratury Okręgu Wojskowego nr II (Toruń, Bydgoszcz, Gdańsk, Koszalin). Potem podprokurator Wojskowej Prokuratury Rejonowej w Warszawie. We wrześniu 1946 r. przeszedł na stanowisko podprokuratora w Naczelnej Prokuraturze Wojskowej. Od sierpnia 1948 r. do listopada 1950 r. zastępca Naczelnego Prokuratora Wojskowego do spraw szczególnych. W latach 1950–1955 zastępca szefa Zarządu Sądownictwa Wojskowego. Rozkazem Ministerstwa Obrony Narodowej nr 442 z 29 lipca 1955 r. zwolniony do rezerwy, jako zupełnie nie nadający się do służby wojskowej.

 Komisja Mazura zarzuciła mu:

LITYŃSKI Maksymilian, ppłk. rez., zastępca Naczelnego Prokuratora Wojskowego do spraw szczególnej wagi (sierpień 1948 – listopad 1950), członek partii od maja 1947 r., ponosi odpowiedzialność za następujące czyny i zaniedbania:

– stosował w pionie spraw szczególnych praktykę bezkrytycznego „sankcjonowania” wniosków o tymczasowy areszt, składanych przez MBP bez żadnego uzasadnienia i bez przedstawiania materiałów,

– stosował praktykę przedstawiania NSW wniosków o przedłużenie tymczasowego aresztu wobec osób aresztowanych w śledztwie jedynie na podstawie nieuzasadnionych wniosków MBP,

– niedostatecznie zorganizował nadzór nad śledztwem prowadzonym przez organy bezpieczeństwa,

– wiedząc z odpraw służbowych, raportów podległych prokuratorów i rozpraw o stosowaniu w śledztwie niedozwolonych metod, nie reagował na to zdecydowanie i nie wyciągał z szeregu wypadków ujawnionych przestępstw jedynie słusznych konsekwencji w formie postępowania karnego,

– dopuszczał do zatwierdzania aktów oskarżenia sporządzonych przez organy bezpieczeństwa, opartych na dowodach niedostatecznych lub wzajemnie sprzecznych.

Po demobilizacji pracował w Komitecie ds. Bezpieczeństwa Publicznego. W 1969 r. wyjechał do Szwecji razem z żoną Pauliną i synem Adamem. Zmarł w Göteborgu w 1982 r..

Stanisław Płużański