Świątkowski Wilhelm

Urodzony w 1919 roku w Grenówce koło Odessy, pułkownik Armii Czerwonej i Wojska Polskiego, prokurator i sędzia wojskowy.

Pochodził z chłopskiej rodziny, był synem Mariana i Marii z Drogomerskich. W 1940 roku ukończył Charkowski Instytut Prawa, a rok później Wojskową Wyższą Akademię Prawa w Moskwie, po czym został powołany do służby wojskowej w Armii Czerwonej. Członek WKP(b) – Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego. Zajmował stanowiska w wojskowych organach śledczych, był m. in. szefem prokuratury w 204 Dywizji Piechoty. W czerwcu 1944 roku polecono mu wstąpić do Wojska Polskiego, gdzie pracował w organach prokuratury wojskowej. Po zakończeniu wojny prokurator Wojskowej Prokuratury Okręgowej w Poznaniu, potem Prokuratury Marynarki Wojennej. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski V klasy.

1 listopada 1950 roku, na mocy decyzji Biura Politycznego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, został powołany na stanowisko prezesa Najwyższego Sądu Wojskowego, zastępując zdymisjonowanego Władysława Garnowskiego.

Prezesura Świątkowskiego w Najwyższym Sądzie Wojskowym przypadła na okres wzmożonych represji wobec wyższych oficerów WP, oskarżonych o spisek w wojsku. Przede wszystkim odbywał się proces generałów Stanisława Tatara, Stefana Mossora, Józefa Kuropieski oraz płk Mariana Utnika. Po wojnie wrócili oni z Zachodu do Polski i po kilku latach - w ramach czyszczenia „ludowego” wojska z wrogich, przedwrześniowych elementów - zostali skazani w jednej z najgłośniejszych politycznych „pokazówek” stalinowskiej Polski, sfingowanej przez najwyższe władze komunistyczne. Śledztwo przeciw nim było największą sprawą, prowadzoną przez Informację Wojskową.

Gen. Tatar dostał dożywocie, pozostali kary wieloletniego więzienia. W pobocznych procesach od sprawy głównej (tzw. „odpryskowych”) zapadło wiele wyroków śmierci, które zostały następnie wykonane. Po 1956 roku wszyscy oficerowie WP zostali zrehabilitowani.

Komisja Mazura stwierdziła, że Wilhelm Świątkowski był jednym z oficerów sowieckich, którzy byli odpowiedzialni za łamanie praworządności. Takie same zarzuty usłyszał Aleksander Tomaszewski, drugi Rosjanin oddelegowany do wymiaru sprawiedliwości w Polsce. Tomaszewski był zastępcą Świątkowskiego w Najwyższym Sądzie Wojskowym. W raporcie Mazura czytamy: „Obaj główni inspiratorzy wypaczeń w wojskowym wymiarze sprawiedliwości, sprawcy bezprawnych dyrektyw w konkretnych sprawach, realizatorzy wypaczonej praktyki karnej i bezpośredni współsprawcy drakońskich wyroków w sfingowanych sprawach (…)”.

Wilhelm Świątkowski funkcję prezesa Najwyższego Sądu Wojskowego pełnił do czerwca 1954 roku, w tym samym roku odwołano go do ZSRR. Tak jak Aleksandra Tomaszewskiego, który wiceprezesem NSW był do sierpnia 1954 roku.

Stanisław Płużański