Kalendarium

KWIECIEŃ 1944 - Niewoniańce w Puszczy Rudnickiej. Partyzanci sowieccy wymordowali mieszkańców zaścianka, których synowie służyli w oddziałach AK.

01.04.1944 - Grupy bojowe Kedywu Okręgu AK Warszawa opanowały urzędy pracy w Piasecznie, Wilanowie, Młocinach, Otwocku, Falenicy i Włochach niszcząc dokumentację.

01.04.1944 - Grupa Kedywu AK o/Siedlce przeprowadziła akcję na Powiatową Spółdzielnię Handlowo-Rolniczą "Rolnik" w Siedlcach. W czasie akcji zlikwidowany został szef niemieckiej policji kryminalnej (Kryminalpolizei) w Siedlcach SS-Sturmscharführer Ludwik Kraft oraz jego kierowca, także SS-man, Alfons Mantz. Likiwdacji dokonał Witalis Skorupka ps. Orzeł"

02.04.1944 - 27 Wołyńska DP AK przystąpiła do działań zbrojnych pod Sztuniem, rozpoczynając trwające do 20 kwietnia walki na południowo-zachodnim obszarze od Kowla.

02.04.1944 - Oddział Obwodu AK Radzymin por. Stanisława Suszyńskiego „Wierzby” wysadził w powietrze i ostrzelał niemiecki transport wojskowy w rejonie Urli na linii Warszawa–Białystok.

02.04.1944 - Żołnierze AK podjęli nieudaną próbę zdobycia bronionej przez oddziały UPA Rzeczycy. Polacy wycofali się po wielogodzinnym boju.

04.04.1944 - Oddział AK rozbił w okolicy Izbicy niemieckie pacyfikacyjne grupy zbrojne.

04.04.1944  - Porubanek. 1 Brygada AK „Juranda” starła się z patrolem wojsk niemieckich.

04/05.04.1944  - Pionki. Oddziały partyzanckie AK por. Stefana Bembińskiego „Harnasia” i BCh Józefa Abramczyka „Tomasza” opanowały miejscowość w celach aprowizacyjnych.

05.04.1944  - Jarczów – Telatyn. Liczące blisko 2 tys. zgrupowanie oddziałów AK i BCh stoczyło całodzienny bój z oddziałami UPA „Żeleźniaka” i „Jahody”. W walce poległo około 50 polskich partyzantów.

05.04.1944  - Okolice Marcebolina. Kilkuset sowieckich partyzantów zaatakowało oddział partyzancki OL-85 Obwodu AK Brasław z Okręgu Wilno (70 ludzi). Straty Polskie były bardzo wysokie - poległo kilkunastu żołnierzy.

05/06.04.1944  - Krzywe. Grupa dywersyjna z oddziału AK Albina Drzewieckiego „Konwy” spaliła niemiecki majątek Krzywe i wykonała wyrok na zarządcy.

06.04.1944  - Grupy bojowe Kierownictwa Dywersji KG AK rozpoczęły akcję „Jula”, która miała na celu zniszczenie linii kolejowych w rejonie Przemyśla, Sanoka i Rzeszowa.

06.04.1944  - Warszawa. Przy ul. Solec 103 Niemcy wykryli tajną wytwórnię materiałów wybuchowych AK „Kinga”; 7-osobowa załoga zginęła w walce.

06.04.1944  - Oddział AK por. Włodzimierza Hascewicza „Wara” zatrzymał w pobliżu stacji kolejowej Krasnobród pociąg towarowy i zdobył m.in. 60 skrzyń amunicji artyleryjskiej.

06.04.1944  - Marcebolino. Partyzanci sowieccy z Brygady im. Żukowa zaatakowali odpoczywających we wsi żołnierzy AK z Oddziału Leśnego nr 85. W walce poległo 21 Polaków. Wziętych do niewoli pozostałych akowców sowieccy partyzanci zamordowali, a wieś podpalili.

06.04.1944  - Bieniakonie. V batalion 77 pp AK opanował w walce miejscowość.

07.04.1944  - Molendy. Oddziały partyzanckie AK por. Stefana Bembińskiego „Harnasia” i Józefa Abramczyka „Tomasza”, dowodzone przez Zbigniewa Otwinowskiego „Gryfa”, zostały otoczone we wsi. Po czterogodzinnej walce udało im się wyrwać z okrążenia. Straty wyniosły 18 zabitych i 6 rannych.

07.04.1944  - Pawlin. Oddział lotny „Nerwy” został otoczony przez Niemców. W walce poległo 32 żołnierzy, 14 udało się przebić.

07.04.1944  - Pluton dywersyjny Rejonu AK Koluszki wysadził w powietrze pociąg towarowy pod Romanówką.

08.04.1944  - Oddział por. Hieronima Dekutowskiego „Zapory” zaatakował pod Osinami, na szosie Warszawa Lublin, kolumnę samochodów Wehrmachtu.

08.04.1944  - Patrol AK plut. Zenona Marcinkowskiego „Grota” z Obwodu AK Włoszczowa stoczył walkę z Niemcami pod Drochlinem.

08/09.04.1944 - Szczepki, pow. Stołpce. Sowieci zniszczyli polską wieś. Zabito i spalono kilkudziesięciu mieszkańców.

09.04.1944  - Oddziały AK i BCh stoczyły walkę z siłami UPA nacierającymi na linii Telatyn–Stenatyn–Posadów–Jarczów. Siły polskie liczyły około 1000 żołnierzy.

09.04.1944  - Busko Zdrój. Oddział partyzancki AK por. Jana Korepty „Nika” podjął nieudaną próbę uwolnienia więźniów.

09.04.1944  - Grupy Kierownictwa Dywersji KG AK kontynuowały akcję „Jula”, podczas której zniszczyły 1 most, kilka przepustów kolejowych i 3 niemieckie pociągi ratownicze. Akcja ta spowodowała na niektórych odcinkach kilkudziesięciogodzinną przerwę w ruchu kolejowym.

09.04.1944  - 27 Wołyńska Dywizja AK rozpoczęła walki o Kowel.

09.04.1944  - Dziewieniszki. 13 Brygada AK por. Adama Walczaka „Nietoperza” wzięła udział w uroczystym nabożeństwie wielkanocnym (rezurekcja).

10.04.1944  - Chrząstów. Patrol z oddziału partyzanckiego por. Mieczysława Tarchalskiego „Marcina”, pod dowództwem Konrada Kotulskiego „Włodka”, stoczył potyczkę z oddziałem Wehrmachtu.

11.04.1944  - Na szosie lidzkiej 1 Brygada AK por. Czesława Grombczewskiego „Juranda” zaatakowała niemiecką kolumnę samochodową.

13.04.1944  - Warszawa. Dowódca AK wydał rozkaz o nadawaniu ujawniającym się oddziałom Armii Krajowej nazw jednostek WP sprzed 1939 r.

13.04.1944  - Tarnobrzeg. Oddział Okręgu AK Kraków, dowodzony przez por. Kazimierza Bogacza „Bławata”, w akcji na pociąg zdobył 54 karabiny.

14.04.1944  - Patrol z oddziału Kedywu „Lekarza” pod dowództwem „cichociemnego”, ppor. Włodzimierza Klocka „Garłucha”, wysadził w powietrze pod Wandzinem, na linii kolejowej Lublin–Łuków, transport wojskowy.

14.04.1944  - Oddział AK rozbroił posterunek Werkschutzu w Porębie koło Zawiercia.

15.04.1944  - W zasadzkę plutonu szkoły podoficerskiej dowodzonego przez por. Konrada Bartoszewskiego „Wira”, na szosie Biłgoraj – Zwierzyniec wpadł oddział niemieckiej żandarmerii.

15/16.04.1944  - Śnieżkowice. Oddział partyzancki ppor. Władysława Pietrzykowskiego „Topora” z Obwodu AK Opatów stoczył walkę z oddziałem niemieckim, który zaskoczył partyzantów podczas odpoczynku.

15/16.04.1944  - Na konspiracyjnym lotnisku „Bąk” koło Bełżca wylądował samolot aliancki. Podczas operacji „Most I” do kraju przylecieli „cichociemni”: por. Tomasz Kostuch „Bryła” i mjr Narcyz Łopianowski „Sarna”, a odlecieli do Wielkiej Brytanii: gen. Stanisław Tatar „Tabor”, ppłk Marian Dorotycz-Malewicz „Strzemię”, kpt. Andrzej Pomian „Dowmunt”, Stanisław Ołtarzewski (Delegatura Rządu na Kraj) i Zygmunt Berezowski (SN).

16.04.1944  - Zieniewicze – Pilnica. We wsiach oddziały z Brygady im. Stalina zaatakowały jednostki stołpeckiego zgrupowania AK. Straty oddziału polskiego wyniosły 6 zabitych i 1 ranny.

17.04.1944  - Wojsławice. Oddziały AK, BCh i AL, pod dowództwem por. Witolda Fałkowskiego (komendanta rejonu AK), stoczyły walkę z niemiecką ekspedycją złożoną z żandarmerii i SS-Galicien. Z pomocą walczącym przyszedł oddział partyzantki sowieckiej mjr. Fiodorowa.

18.04.1944  - Łostojańce. 13 Brygada AK por. Adama Walczaka „Nietoperza” stoczyła walkę z oddziałem wojsk niemieckich.

18.04.1944  - W Lasach Wołyńskich pod Mosurem zginął ppłk Jan Wojciech Kiwerski „Oliwa”, dowódca 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK.

20.04.1944  - Oddział partyzancki por. Mariana Sołtysiaka „Barabasza” z Obwodu AK Kielce stoczył pod Widełkami walkę z grupą żandarmów z Bielin.

20.04.1944  - Grupa z oddziału AK por. Włodzimierza Hascewicza „Wara” i minerzy z sowieckiego zgrupowania mjr. Karasiowa wysadzili w powietrze pod Zwierzyńcem pociąg pancerny.

20.04.1944  - Kompania AK ppor. Seriusza Konopy „Czarusia” i elewi szkoły podoficerskiej stoczyli pod Szystowicami walkę z oddziałem żandarmerii i SS-Galizien.

21.04.1944  - Kielce. Grupa dywersyjna Obwodu AK Kielce Zygmunta Firleya „Kajtka” spaliła dokumentację kontyngentową.

21.04.1944  - W rejonie majątku Onichowszczyzna Brygada im. Woroszyłowa wpadła w zasadzkę zorganizowaną przez kompanię por. Jana Wasiewicza „Lwa” z I batalionu 77 pp AK.

20/21.04.1944  - W rejonie Terebejki część oddziałów 27 Dywizji Piechoty AK i pułk sowiecki przedarły się przez okrążenie w Lasach Mosurskich i pomaszerowały do Lasów Szackich, kończąc trwający 3 tygodnie udział w operacji kowelskiej. Podczas walk dywizja poniosła ogromne straty.

22.04.1944  - Szwarszowice . Oddział „Barwy Białe” ppor. Władysława Pietrzykowskiego „Topora” z Obwodu AK Opatów stoczył potyczkę z żandarmami i policją granatową.

22.04.1944  - Patrole Kedywu i oddziały dywersji bojowej na terenie inspektoratów: Lublin, Radzyń i Chełm przeprowadziły akcje wysadzenia w powietrze pomp wodnych na stacjach i przystankach kolejowych: Łuków, Fartak pod Łukowem, Krzywda, Lublin, Ruda pod Końskowolą, Puławy, Rejowiec i Lubartów.

22.04.1944  - Lubartów. Oddział dyspozycyjny ppor. Bolesława Mucharskiego „Lekarza” na Wieprzu wysadził w powietrze stację pomp.

22.04.1944  - 3 kompania ppor. „Artura” VI batalionu 77 pp AK przeprowadziła akcję zbrojną na szosie Żyrmuny–Bastuny na niemiecką kolumnę z zaopatrzeniem złożoną z 15 samochodów i ochranianą przez 3 samochody z wojskiem.

22 LUB 23.04.1944  - W okupowanej Warszawie niespodziewanie zmarł dowódca Narodowych Sił Zbrojnych płk. Tadeusz Kurcyusz „Żegota”. Wspomnianą funkcję pełnił od drugiej połowy 1943 roku. Pośmiertnie został mianowany generałem brygady.

23.04.1944  - Kiena. 2 i 3 kompania III batalionu 77 pp AK przeprowadziły akcję zbrojną na oddział Organizacji Todta.

23.04.1944  - Kielce–Herby. Oddział AK ppor. Zbigniewa Kruszelnickiego „Wilka” opanował stację kolejową i skonfiskował 2 wagony żywności.

23.04.1944  - Petrykozy. Oddział AK por. Witolda Kucharskiego „Wichra” opanował stację kolejową i posterunek policji.

23.04.1944  - Warszawa. Niemcy odkryli miejsce ukrycia uprowadzonego przez żołnierzy Kedywu KG samochodu pancernego, zabezpieczonego ładunkiem wybuchowym. W wyniku wybuchu rany odniosło 3 członków patrolu, a samochód został zniszczony.

24.04.1944  - Oddział partyzancki por. Antoniego Hedy „Szarego” zaatakował w rejonie Starachowic pluton straży leśnej, zdobywając broń.

25.04.1944  - Lisowszczyzna. Doszło do walki między Brygadą im. Szczorsa i jednostkami stołpeckiego zgrupowania AK.

25.04.1944  - Wierchbezdanka . 1 Brygada AK por. Czesława Grombczewskiego „Juranda” przeprowadziła zasadzkę ogniową na kolumnę taborów wojsk gen. Własowa.

25.04.1944  - 1 Brygada AK pod Maj kubami starła się z niemiecką zmotoryzowaną grupą pościgową.

25.04.1944  - Jachnowicze. VII batalion 77 pp AK por. Jana Piwnika „Ponurego” zdobył strażnicę graniczną.

26.04.1944  - Warszawa. Dowódca Armii Krajowej wydał rozkaz nr 752/III w sprawie informowania społeczeństwa o działalności AK.

26.04.1944  - Warszawa. Żołnierze oddziału „Pegaz” Kedywu Komendy Głównej AK zastrzelili płk. pol. Erwina Groessera, dowódcę 17 pułku Schutzpolizei.

26.04.1944  - Londyn. Prezydent RP wydał dekret „O tymczasowej organizacji władz administracyjnych Kraju”, zgodnie z nim 3 maja 1944 r. miała powstać Krajowa Rada Ministrów w składzie: Delegat Rządu na Kraj jako wicepremier oraz ministrowie: Adam Bień (SL), Stanisław Jasiukowicz (SN) i Antoni Pajdak (PPS).

26.04.1944  - Gestapo aresztowało prawie cały ścisły sztab dowództwa Okręgu AK Polesie.

26.04.1944 - Jaszuny. Nieudana akcja 3 Brygady AK por. Gracjana Fróga „Szczerbca” na skład amunicji i materiałów lotniczych.

27.04.1944  - Balewicze. Doszło do starcia między grupą partyzantów sowieckich i kompanią piechoty ze zgrupowania stołpeckiego AK.

27.04.1944  - l kompania „Zdroja” VI batalionu 77 pp AK zlikwidowała niemiecki garnizon w Tenikowszczyźnie pod Juraciszkami, liczący 40 żandarmów i 20 policjantów.

27.04.1944  - Pogorzel. Akcja oddziału Józefa Czumy „Skrytego” z Kedywu Okręgu AK Warszawa na pociąg urlopowy.

27/28.04.1944  - Żołnierze z plutonu „Alek” i 2 kompanii „Rudy” Batalionu AK „Zośka” wykoleili i ostrzelali niemiecki pociąg urlopowy pod Urlami na linii Warszawa – Białystok.

27/28.04.1944  - Oddział dyspozycyjny Kedywu Okręgu AK Warszawa wykoleił i ostrzelał koło Pogorzeli niemiecki pociąg pospieszny.

28.04.1944  - Pododdziały zgrupowania stołpeckiego AK stoczyły 4 potyczki z oddziałami sowieckimi z brygad im. Szczorsa, Stalina i specjalnego przeznaczenia w rejonach: Padniewicze – Hudy, folwark Starzynki – Susze, Pralniki– Studniki, Choruże.

28.04.1944  - 3 Brygada AK „Szczerbca” rozbiła batalion formacji Plechavičiusa pod Turgielami.

29.04.1944  - Szczucin. VII batalion 77 pp AK „Ponurego” bez powodzenia atakował Szczucin.

29.04.1944  - Oddział AK por. Mariana Sołtysiaka „Barabasza” stoczył pod Widełkami walkę z oddziałem żandarmerii z Bielin.

30.04.1944  - Zwoleń. Oddział partyzancki Obwodu AK Kozienice stoczył walkę z niemiecką żandarmerią.

30.04.1944  - Antoniów. Oddział partyzancki ppor. Bronisława Skóry-Skoczyńskiego „Robotnika” z Obwodu AK Radomsko przeprowadził akcję na umocniony posterunek niemieckiej żandarmerii.

30.04.1944  - Ławaryszki. 1 Brygada AK por. Czesława Grombczewskiego „Juranda” zdobyła ufortyfikowany posterunek niemieckiej policji.

30.04.1944  - Brzozówki. VIII batalion 77 pp AK „Bohdanka”, wzmocniony plutonem 1 kompanii IV batalionu, opanował miasteczko. Rozbrojono przy tym załogę niemieckich schronów bojowych, liczącą 35 żandarmów i 28 policjantów białoruskich, oraz przejęto magazyny z amunicją i wyposażeniem.

30.04.1944  - Kobiecy patrol dywersyjny Kedywu KG AK dowodzony przez Marię Jankowską „Margaritę” zniszczył w rejonie miejscowości Szaniawy podziemny kabel telekomunikacyjny.

30.04.1944 - Oddział AK por. Stefana Wyrzykowskiego „Zenona” rozbił i zlikwidował pod wsią Wygoda ekspedycję niemiecką wraz z grupą pelengacyjną mającą za zadanie zlikwidowanie pracującej w tym rejonie tajnej radiostacji AK.

30.04.1944 /01.05.1944 - Sędziszów. Oddział partyzancki ppor. Mieczysława Rajskiego „Zrywa” (Obwód AK Jędrzejów) wzmocniony oddziałami dywersyjnymi opanował stację kolejową Sędziszów. Zniszczono parowozownię i 4 lokomotywy.