Falewicz Kazimierz

(1898–1993) „Antoni”, „Mścibór”, „Suwalski”; oficer służby stałej WP, referent artylerii Okręgu Warszawa–Miasto AK, p.o. szefa sztabu KG NSZ-ZJ, szef sztabu Okręgu Poznań AK, ppor. (1919), por. (1922), kpt. (1926), mjr (1 I 1935), ppłk (1945)

Ur. 23 X 1898 w Wilnie, s. Jana Marcina (właściciela majątku Blinpol, posła na sejm Litwy Środkowej) i Wandy z d. Więckowskiej. Uczęszczał do Szkoły Handlowej w Petersburgu, w 1916 otrzymał świadectwo dojrzałości. Od stycznia do sierpnia 1917 szkolił się w Michajłowskiej Szkole Artylerii w Petersburgu. Następnie do lipca 1918 był oficerem I Korpusu Polskiego gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego, uczestniczył w walkach z bolszewikami. Po powrocie do kraju od listopada 1918 służył jako ochotnik w wojsku polskim. Początkowo brał udział w działaniach grupy mjr. Władysława Bończy-Uzdowskiego na Wołyniu, potem był instruktorem w Kadrze Artylerii Dowództwa Okręgu Generalnego w Lublinie. Jako oficer 3 Dywizji Artylerii Konnej (3dak) brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Awansowany do stopnia porucznika ze starszeństwem z dnia 1.06.1919. Od października 1922 do listopada 1923 był dowódca 3 baterii 3 dak. W 1923 ukończył studia na USB w Wilnie. Od grudnia 1923 do 1927 służył w 5 dak. Awansowany do stopnia kapitana ze starszeństwem z dnia 1.07.1925. Od stycznia 1928 do listopada 1932 pełnił funkcję komendanta Szkoły Podoficerów Zawodowych Artylerii przy Centrum Wyszkolenia Artylerii w Toruniu. Od grudnia 1932 do maja 1935 służył w 20 pal w Baranowiczach. Od czerwca 1936 do maja 1938 pełnił funkcję zastępcy dowódcy 4 dak. Awansowany do stopnia majora ze starszeństwem z 1.01.1935 r. Od czerwca 1938 do września 1939 w 4 Pułku Artylerii Lekkiej ( 4 pal ) pełnił funkcje dowódcy 2 dyonu.

Brał udział w wojnie obronnej 1939 w 4 pal, dowódca 2 dyonu. 16 IX 1939 został ciężko ranny pod Kutnem. Od 17 IX 1939 do listopada 1940 przebywał w szpitalach. Po wyjściu ze szpitala został wciągnięty do pracy konspiracyjnej przez płk. dypl. Tadeusza Kurcyusza w TAP. Prowadził tam szkolenia dla artylerzystów. W styczniu 1941 podporządkował się ZWZ-AK, przysięgę złożył przed ppłk. „Romanem”. Pełnił służbę w Okręgu Warszawa–Miasto AK jako komendant Rejonu I Praga. W 1942 został referentem artylerii Okręgu. Prowadził trzy grupy wyszkolenia artylerzystów: grupę „Antoni”-„Granat” (Okręg Warszawa), grupę 1 dak (Mokotów), grupę „Jaszcza” (NSZ). Od 1943 w NSZ. W lipcu 1943 przewidywany przez KG AK do wysłania do Lwowa, planu tego nie zrealizowano.  Od lipca 1943 do lipca 1944 pozostawał w dyspozycji Biura Personalnego KG AK. W czerwcu 1944 awansowany do stopnia podpułkownika NSZ, oraz mianowany p.o. szefa sztabu KG NSZ. Uczestniczył w powstaniu warszawskim jako dowódca odcinka „Antoni” (Politechnika Warszawska) w Zgrupowaniu „Golski”, który utrzymał do drugiej dekady sierpnia 1944. Ranny 23 VIII 1944. Po wyzdrowieniu pełnił funkcję oficera do zleceń w sztabie ppłk. Jacka Bętkowskiego „Topora”. Po upadku powstania wyszedł z Warszawy z ludnością cywilną i został osadzony w Pruszkowie. Uciekł z transportu do Niemiec i ukrywał się w Kielcach.

Nawiązał kontakt z płk. Janem Szczurkiem-Cergowskim „Sławborem”, który wyznaczył go na szefa sztabu Okręgu Poznań AK. W styczniu 1945 otrzymał awans na podpułkownika. Do Poznania przybył w lutym 1945. W sztabie Okręgu Poznań AK był szefem sztabu i zastępcą komendanta Okręgu. Brał udział w organizowaniu WSGO „Warta”. W maju tego roku wyjechał na rozkaz płk „Sławbora” na Śląsk, gdzie został aresztowany 6.05 1945 w Zabrzu przez NKWD na skutek donosu podoficera „ludowego” WP. Po trzech tygodniach uciekł z więzienia. Ukrywał się w Gliwicach i Katowicach. Wobec braku łączności organizacyjnej z płk. „Sławborem” 2 III 1946 opuścił kraj i przez Czechosłowację oraz Bawarię przybył 3 III 1946 do Murnau. Od 3 V 1946 przebywał w Anconie, w II Korpusie, nie został wcielony do Polskich Sił Zbrojnych.

Osiedlił się w Wielkiej Brytanii. Zginął 2 XII 1993 w wypadku samochodowym w Londynie.
Był żonaty z Salomeą Baranowską, z którą miał dwoje dzieci: Wandę Teresę i Karola Jana Kazimierza.

Odznaczenia:

Virtuti Militari V kl. (NR 3140),

Złoty Krzyż Zasługi. (1939),

Krzyż Walecznych (15 IX 1944),

Medal za wojnę polsko-bolszewicką 1919-1921,

Medal Dwudziestolecia

Rafał Sierchuła

 Bibliografia:

1. Rocznik oficerski 1924, Warszawa 1924 s. 724, 748; 
2. Rocznik oficerski 1928, Warszawa 1928, s. 436, 468; 
3. Rocznik oficerski 1932, Warszawa 1932, s. 190, 813, SPP: KW I 1796, Dokumenty Komisji Weryfikacyjnej - kopie w zbiorach autora;
4. Wnuk, Poakowska konspiracja antykomunistyczna w Wielkopolsce w 1945 r.„ZHWiN” 2000, nr 14 s. 70; 
5. Encyklopedia konspiracji wielkopolskiej 1939-1945,  M. Woźniak, Poznań 1998, s. 152-153; 
6. Zgon pułkownika Falewicza, Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza, 5 I 1994;
7. Stella-Sawicki, Płk Kazimierz Falewicz – wspomnienie, „Tydzień Polski” 2.04.1994, s. 12, B. Wąsowski, „Granat” 548. [bdimw], s. 4, 8-10, 63;
8. Bruliński, 3 Batalion Pancerny AK Golski, Warszawa 1996, s. 91; 
9. Wielka ilustrowana encyklopedia Powstania Warszawskiego. Wykaz uczestników - żołnierzy Powstania Warszawskiego A-Kö.  5, red. P. Rozwadowski, Warszawa 2002, s. 160, R. Rybka, K. Stepan, Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939, Kraków 2003, s. 308;
10. R Sierchuła, Zbrojne podziemie Narodowe w Wielkopolsce 1942−1946. w: Konspiracja antykomunistyczna i podziemie zbrojne w Wielkopolsce w latach 1945−1956, red. A. Łuczak, A. Pietrowicz, Poznań 2007, s. 59,
11. Sierchuła, Kazimierz Falewicz, zapominany oficer. „wSieci Historii” nr 11, 2015, s. 68-69.