Kamieński Kazimierz

(1919-1953), „Gryf”, „Huzar”; oficer rezerwy Wojska Polskiego, dowódca partyzancki Armii Krajowej (AK), Ruchu Oporu Armii Krajowej (ROAK), Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” (WiN), jeden z najdłużej walczących żołnierzy antykomunistycznego podziemia niepodległościowego

Urodził się 8 stycznia 1919 r. w Markowie-Wólce, pow. wysokomazowiecki, jako syn Franciszka i Aleksandry z domu Spaleńskiej. Uczęszczał do szkoły powszechnej w Hodyszewie, a następnie do Szkole Handlowej w Wysokiem Mazowieckiem. Po uzyskaniu w 1938 r. matury ukończył szkołę podchorążych w Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu.

W wojnie obronnej 1939 r. wziął udział w szeregach 9 Pułku Strzelców Konnych z Grajewa. Po bitwie pod Kockiem dostał się do niewoli niemieckiej, z której został zwolniony w połowie października 1939 r.

Do konspiracji wstąpił już w listopadzie 1939 r., w szeregi Związku Walki Zbrojnej (ZWZ) został zaprzysiężony w maju 1940 r. W czasie okupacji niemieckiej był dowódcą plutonu w oddziale partyzanckim Armii Krajowej (AK), a od 1 marca 1943 r. równolegle kierował referatem broni w Komendzie Obwodu Wysokie Mazowieckie AK. Od początku 1944 r. był adiutantem komendanta obwodu, uczestnicząc w licznych akcjach bojowych.

Po wkroczeniu wojsk sowieckich Kamieński, w obawie przed aresztowaniem przez NKWD, był zmuszony ukrywać się. Na przełomie 1944 i 1945 r. został powołany na dowódcę oddziału samoobrony Ruchu Obrony Armii Krajowej (ROAK), później Armii Krajowej Obywatelskiej (AKO) i Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” (WiN) Obwodu Wysokie Mazowieckie, który w szybkim czasie zwiększył swą liczebność do ok. 30 osób.

„Huzar” przeprowadzał wiele akcji zbrojnych przeciwko komunistycznej władzy. Likwidowano informatorów, funkcjonariuszy NKWD i Urzędu Bezpieczeństwa (UB), działaczy komunistycznych, nadgorliwych milicjantów, pospolitych przestępców. Przeciwstawiano się nielegalnemu wyrębowi lasu i egzekwowaniu przez komunistów kontyngentów. Oddział stoczył wiele potyczek z siłami bezpieki, rozbito kilka posterunków Milicji Obywatelskiej (MO). Prowadzono również działania ekspropriacyjne w celu zdobycia zaopatrzenia dla oddziału.

Był przeciwnikiem ujawniania się, jednak swoim żołnierzom pozostawiał wolną rękę. W lutym 1947 r., po ogłoszeniu amnestii skorzystało z niej wiele osób i wiosną oddział został rozformowany. Wkrótce jednak wokół Kamieńskiego skupiło się wielu byłych członków konspiracji zagrożonych aresztowaniem i ściganych przez UB.

W maju 1947 r. odbudowany oddział podporządkował się kpt. Władysławowi Łukasiukowi „Młotowi” i wszedł na zasadach autonomicznych w skład 6 Wileńskiej Brygady, licząc pod koniec 1948 r. 28 żołnierzy. Po śmierci „Młota” w czerwcu 1949 r. „Huzar” objął dowództwo nad pozostałymi patrolami 6 Wileńskiej Brygady.

W latach 1948-1952 oddział składał się z kilku samodzielnych patroli, które spotykały się co jakiś czas na koncentracjach. Od maja 1947 r. do września 1952 r. przeprowadziły one ok. 90 akcji. Większość z nich, o charakterze likwidacyjnym, wymierzona była przeciwko konfidentom UB, NKWD i MO, członkom komunistycznej partii i pospolitym przestępcom. Stoczono kilkadziesiąt potyczek z grupami operacyjnymi Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego (KBW), Urzędu Bezpieczeństwa (UB), Milicji Obywatelskiej (MO) oraz przeprowadzono kilkanaście akcji zaopatrzeniowych. Patrole ponosiły znaczne straty. Nasilały się również represje komunistyczne wobec ludności cywilnej, pomagającej partyzantom, w wyniku których kilkaset osób zostało aresztowanych i skazanych na wieloletnie więzienia.

Nie mogąc zlikwidować „Huzara” działaniami zbrojnymi, bezpieka zastosowała grę operacyjną z użyciem fikcyjnej V Komendy WiN. Za pomocą jej przedstawicieli wydano jesienią 1951 r. polecenie zaprzestania akcji zbrojnych, z przestawieniem się na działania organizacyjne. Na początku 1952 r. poinformowano Kamieńskiego, że został mianowany komendantem Białostockiego Okręgu WiN. Zgodnie z zaleceniami ograniczył aktywność zbrojną do minimum. W tym czasie grupy operacyjne bezpieki rozbijały kolejne patrole z jego oddziału, którego liczebność spadła we wrześniu 1952 r. do kilku osób.

Za pomocą działań operacyjnych przekonano Kamieńskiego do przyjęcia propozycji przedstawicieli V Komendy WiN, przerzucenia go wraz z oddziałem na Zachód. Zwabiony do Warszawy, został aresztowany przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego (MBP) 29 października 1952 r. Przeszedł bardzo ciężkie, czteromiesięczne śledztwo, po którym sprawę skierowano do Wojskowego Sądu Rejonowego (WSR) w Warszawie. W celach propagandowych na miejsce rozprawy wyznaczono Łapy. Po trzydniowym procesie w dniach 24-26 marca 1953 r. wydano wyrok wobec Kamieńskiego i sześciu współoskarżonych. „Huzar” został skazany na karę śmierci. Najwyższy Sąd Wojskowy nie uwzględnił skargi rewizyjnej. Wyrok wykonano w więzieniu w Białymstoku 11 października 1953 r. o godz. 13.30.

Sąd Wojewódzki w Białymstoku postanowieniem z 13 marca 1997 r. uznał za nieważny wyrok WSR z 26 marca 1953 r.

Miejsce pochówku pozostaje nieznane. Symboliczna mogiła znajduje się na cmentarzu w Poświętnem.

Odznaczony Krzyżem Walecznych oraz pośmiertnie Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.

Paweł Wąs

Bibliografia:

1. Jan Jerzy Milewski, Kazimierz Kamieński (1919-1953) [w:] Konspiracja i opór społeczny w Polsce 1944-1956:
2. Słownik biograficzny, t. II, red. Wojciech Frazik, Kraków - Warszawa – Wrocław 2004, s. 202-205.

źródło: IPNtv