Ks. Rakowski Czesław

(1909–1979), ksiądz diecezji łomżyńskiej, współpracownik Armii Krajowe i Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”

Urodził się 20 lipca 1909 r. w Łomży, z Aleksandra i Balbiny z domu Jagodzińskiej. Ojciec jego był robotnikiem, pracował w miasteczku i u okolicznych gospodarzy. Młodszy brat Roman został buchalterem i po 1945 r. był pracownikiem urzędu weterynaryjnego w Łomży. W 1914 r. Rakowscy zostali wywiezieni w głąb Rosji, krótko przebywali w Kałudze, następnie w Smoleńsku. Na początku 1918 r. chcąc uciekać do Polski dostali się w Orszy, za zgodą okupacyjnych władz niemieckich, do transportu kolejowego; następnie zostali wywiezieni do Niemiec, w okolice na zachód od Berlina. W Niemczech pracowali w gospodarstwie, po czym w 1919 r. powrócili do Łomży. Ojciec Rakowskiego został tam strażnikiem więziennym, w 1924 r. zwolniony z pracy, powrócił do zawodu robotnika. Zapewne po ojcu Czesław Rakowski odziedziczył zamiłowanie do ślusarki, którą zajmował się w wolnych chwilach jako duchowny. Po 1919 r. ukończył trzy klasy szkoły powszechnej w Łomży, następnie zaliczył egzamin do klasy drugiej miejscowego gimnazjum, należącego do stowarzyszenia księży „Unitas”. W gimnazjum zdał maturę w 1931 r. i wstąpił do łomżyńskiego seminarium duchownego, które ukończył w 1936 r., po czym wyświęcony był na księdza w diecezji łomżyńskiej. Skierowany został w tym samym roku jako wikariusz do parafii Piątnica pod Łomżą, zaś we wrześniu 1937 r. do Łap w powiecie wysokomazowieckim, gdzie pracował jako prefekt szkolny do grudnia 1952 r.

Od września 1944 r. do czerwca 1946 r. uczył religii w szkole podstawowej, zaś od września 1946 r. w liceum ogólnokształcącym. Jednocześnie pomagał dorywczo w pracy parafialnej proboszczowi, ks. Bagińskiemu. W końcu 1946 r. założył w gimnazjum Sodalicję Mariańską, złożoną z 80 uczniów i uczennic klas VIII–XI, w dwóch kołach   męskim i żeńskim. W maju-czerwcu 1948 r. władze bezpieczeństwa aresztowały pięciu uczniów liceum, jakoby członków nielegalnej organizacji, w tym dwu sodalisów z IX klasy, Mariana Łupińskiego i Żywickiego. Jesienią tego roku Sodalicję. 

Księdza Czesława Rakowskiego aresztowano 19 grudnia 1952 r., a zwolniono z więzienia 24 października 1955 r.

Po zwolnieniu z więzienia wrócił do Łap, gdzie pracował dwa lata, następnie zamieszkał w Kołakach Kościelnych pod Zambrowem. Zmarł 16 stycznia 1979 r.

 Jacek Żurek

Bibliografia

Biogram w tomie I Leksykonu duchowieństwa represjonowanego w PRL..., gdzie dalsza bibliografia. Ponadto: Krzysztof Sychowicz, Kościół katolicki w województwie białostockim wobec podziemia antykomunistycznego w latach 1945–1953, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2005, nr 4/2 (8), s. 139; Jacek Żurek, Konspiracja niepodległościowa w Łomżyńskiem i udział w niej duchownych katolickich (1945–1952), „Studia Łomżyńskie” 2005, t. XVI, s. 70–85